(*) Nữ giới giải thích kiểu mới.
Với nguồn cung ứng sách eo hẹp, tốc độ ăn sách giống như thời gian thuê sách luyện tập trước kia khẳng định không thích hợp. Bây giờ mỗi quyển sách nhất định phải từng câu từng chữ, nhai kỹ nuốt chậm, cẩn thận nghiên cứu, cân nhắc nhiều lần, tiện nữa thì viết xuống cảm tưởng hoặc các lý giải của bản thân. Còn nhớ trước kia nàng có thể dùng thời gian một tháng đem nguyên văn sách Mật mã Da Vinci đánh lại vào máy tính.
Đáng tiếc thật, trước kia đọc sách thì chọn chọn lựa lựa, bây giờ lại phải lùi về thời kì năm đầu trung học — Bốn dấu chấm câu bên trong một tác phẩm của Lỗ Tấn: thầy giáo yêu cầu viết cảm tưởng từ năm trăm chữ trở lên; một câu gì mà Đình xa toạ ái phong vân lãm(*) lại là một bài văn năm trăm chữ trở lên nữa. Cái này có thể tính là báo ứng cho việc Thục Lan đồng học trước kia thích đọc sách nhưng lại ăn tươi nuốt sống không quý trọng không?
(*) Đây là câu thứ ba trong bài Sơn hành của Đỗ Mục:
遠上寒山石徑斜，
白雲生處有人家。
停車坐愛楓林晚，
霜葉紅於二月花。
Lên đỉnh non thu chếch nẻo ngoài,
Giữa vùng mây trắng thoáng nhà ai.
Dừng xe, chiều ngắm rừng phong thẳm,
Lá đỏ hơn hoa giữa tháng hai.
(Tương Như dịch)
Để mở rộng thư nguyên (nguồn sách)(*), bất đắc dĩ, Đông Thục Lan lại phải tìm tới đích phúc tấn.
(*) những mở ngoặc kiểu này là lời của tác giả nhé, những chỗ mình chú thích đều có màu khác
“Muội muốn tới thư phòng?”
“Vâng, chẳng qua là muốn mượn vài cuốn sách thôi. Nhưng mà phúc tấn cũng biết gia không thích nhìn thấy Thục Lan, kể cả bối lặc gia không có ở đây thì Thục Lan cũng sợ điều tiếng, vậy nên Thục Lan muốn mời phúc tấn đi cùng, đương nhiên là thời điểm thư phòng không có ai.”
“Chuyện này…Mặc dù không phải là chuyện gì ghê gớm, với lại xem nhiều sách biết nhiều kiến thức cũng là chuyện tốt, nhưng mà ta cũng phải nói một tiếng với bối lặc gia.”
“Đó là tất nhiên.” Nàng có chút nhụt chí, xem ra hi vọng thật xa vời, nghe giọng điệu này thật giống với mấy câu chiếu lệ của người hiện đại.
Vậy cũng chỉ còn một đường cuối cùng: mạo hiểm tính mạng, nữ phẫn nam trang lén lút xuất phủ, đi tới thư cục. Theo những tiểu thuyết xuyên không trước đây nàng từng đọc thì nữ chính chỉ cần ra đường thì sẽ có chuyện phát sinh, trăm phần trăm trúng mục tiêu. Sau đó thì phiền toái liên tiếp, cuối cùng bước tới cái gọi là tương lai tươi sáng, theo Thục Lan thấy thì cái này gọi là bước tới nguy hiểm sẽ đúng hơn, bộ bộ kinh tâm, trải qua phong sinh thuỷ khởi, không được thái bình.
Sau khi Thục Lan nghĩ đến cái lý do hùng hồn để ở lì trong phòng này, nàng liền ngoan ngoãn trở về đọc bản Nữ giới tự tay sao chép, nói không chừng còn có thể ôn lại cái cũ biết thêm cái mới(*).
(*) ôn cố tri tân.
********
“Bỉ nhân ngu ám, thụ tính bất mẫn, mông tiên quân chi dư sủng, lại mẫu sư chi điển huấn. Niên thập hữu tứ, chấp ki trửu vu tào thị, vu kim tứ thập dư tái hĩ. Chiến chiến căng căng, thường cụ truất nhục, dĩ tăng phụ mẫu chi tu, dĩ ích trung ngoại chi luy. Túc dạ cù tâm, cần bất cáo lao, nhi kim nhi hậu, nãi tri miễn nhĩ. Ngô tính sơ ngoan, giáo đạo vô tố, hằng khủng tử cốc phụ nhục thanh triêu. Thánh ân hoành gia, ổi tứ kim tử, thực phi bỉ nhân thứ kỷ sở vọng dã. Nam năng tự mưu hĩ, ngô bất phục dĩ vi ưu dã. Đãn thương chư nữ phương đương thích nhân, nhi bất tiệm huấn hối, bất văn phụ lễ, cụ thất dung tha môn, thủ sỉ tông tộc. Ngô kim tật tại trầm trệ, tính mệnh vô thường, niệm nhữ tào như thử, mỗi dụng trù trướng. Gian tác ‘Nữ giới’ thất chương, nguyện chư nữ các tả nhất thông, thứ hữu bổ ích, bì trợ nhữ thân. Khứ hĩ, kỳ úc miễn chi!
Ti nhược đệ nhất. Cổ giả sinh nữ tam nhật, ngọa chi sàng hạ, lộng chi ngõa chuyên, nhi trai cáo yên. Ngọa chi sàng hạ, minh kỳ ti nhược, chủ hạ nhân dã. Lộng chi ngõa chuyên, minh kỳ tập lao, chủ chấp cần dã. Trai cáo tiên quân, minh đương chủ kế tế tự dã. Tam giả cái nữ nhân chi thường đạo, lễ pháp chi điển giáo hĩ. Khiêm nhượng cung kính, tiên nhân hậu kỷ, hữu thiện mạc danh, hữu ác mạc từ, nhẫn nhục hàm cấu, thường nhược úy cụ, thị vị ti nhược hạ nhân dã. Vãn tẩm tảo tác, vật đạn túc dạ, chấp vụ tư sự, bất từ kịch dịch, sở tác tất thành, thủ tích chỉnh lý, thị vị chấp cần dã. Chính sắc đoan thao, dĩ sự phu chủ, thanh tĩnh tự thủ, vô hảo hí tiếu, khiết tề tửu thực, dĩ cung tổ tông, thị vị kế tế tự dã. Tam giả cẩu bị, nhi hoạn danh xưng chi bất văn, truất nhục chi tại thân, vị chi kiến dã. Tam giả cẩu thất chi, hà danh xưng chi khả văn, truất nhục chi khả viễn tai!”
(Lời phê bình: thức khuya dậy sớm là trái với đạo dưỡng thân, trẻ con một ngày giấc ngủ đầy đủ là năm canh giờ; người bình thường là bốn canh giờ; người già thì từ hai đến ba canh giờ. Thân thể là gốc rễ của con người, nếu người yếu ớt sinh nhiều bệnh tật thì còn nói gì đến việc khác.)
“Phu phụ đệ nhị. Phu phụ chi đạo, tham phối âm dương, thông đạt thần minh, tín thiên địa chi hoằng nghĩa, nhân luân chi đại tiết dã. Thị dĩ ‘lễ’ quý nam nữ chi tế, ‘thi’ trứ ‘quan sư’ chi nghĩa. Do tư ngôn chi, bất khả bất trọng dã. Phu bất hiền, tắc vô dĩ ngự phụ; phụ bất hiền, tắc vô dĩ sự phu. Phu bất ngự phụ, tắc uy nghi phế khuyết; phụ bất sự phu, tắc nghĩa lý đọa khuyết. Phương tư nhị sự, kỳ dụng nhất dã. Sát kim chi quân tử, đồ tri thê phụ chi bất khả bất ngự, uy nghi chi bất khả bất chỉnh, cố huấn kỳ nam, kiểm dĩ thư truyện. Thù bất tri phu chủ chi bất khả bất sự, lễ nghĩa chi bất khả bất tồn dã. Đãn giáo nam nhi bất giáo nữ, bất diệc tế vu bỉ thử chi sổ hồ! ‘lễ’, bát tuế thủy giáo chi thư, thập ngũ nhi chí vu học hĩ. Độc bất khả y thử dĩ vi tắc tai!”
(Lời phê bình: ở phương tây, đàn ông không sinh con, chuyện này tất nhiên, song phụ nữ cũng có thể tái giá, tam phu tứ tý, có thể thấy được trụ cột gia đình cũng không phân biệt nam nữ, chỉ có sự phân chia mạnh yếu.)
“kính thận đệ tam. Âm dương thù tính, nam nữ dị hành. Dương dĩ cương vi đức, âm dĩ nhu vi dụng, nam dĩ cường vi quý, nữ dĩ nhược vi mỹ. Cố bỉ ngạn hữu vân: ‘Sinh nam như lang, do khủng kỳ uông; sinh nữ như thử, do khủng kỳ hổ.’ Nhiên tắc tu thân mạc nhược kính, tị cường mạc nhược thuận. Cố viết kính thuận chi đạo, phụ nhân chi đại lễ dã. Phu kính phi tha, trì cửu chi vị dã; phu thuận phi tha, khoan dụ chi vị dã. Trì cửu giả, tri chỉ túc dã; khoan dụ giả, thượng cung hạ dã. Phu phụ chi hảo, chung thân bất ly. Phòng thất chu toàn, toại sinh tiết độc. Tiết độc ký sinh, ngữ ngôn quá hĩ. Ngữ ngôn ký quá, túng tứ tất tác. Túng tứ ký tác, tắc vũ phu chi tâm sinh hĩ. Thử do vu bất tri chỉ túc giả dã. Phu sự hữu khúc trực, ngôn hữu thị phi. Trực giả bất năng bất tranh, khúc giả bất năng bất tụng. Tụng tranh ký thi, tắc hữu phẫn nộ chi sự hĩ. Thử do vu bất thượng cung hạ giả dã. Vũ phu bất tiết, khiển a tòng chi; phẫn nộ bất chỉ, sở thát tòng chi. Phu vi phu phụ giả, nghĩa dĩ hòa thân, ân dĩ hảo hợp, sở thát ký hành, hà nghĩa chi tồn? Khiển a ký tuyên, hà ân chi hữu? Ân nghĩa câu phế, phu phụ ly hĩ.”
(Lời phê bình: cái gì gọi là sinh nữ như hổ? Có thơ nói nam tòng tứ đức làm chứng: “thê tử ra khỏi nhà phải đi theo, thê tử ra lệnh phải làm theo, thê tử nói sai phải mù quáng mà theo”, tứ đức nói đến chính là “thê tử trang điểm phải đợi được, thê tử tiêu tiền phải chi được, thê tử không vui phải nhịn được, sinh nhật thê tử phải nhớ được”.)
“Phụ hành đệ tứ. Nữ hữu tứ hành, nhất viết phụ đức, nhị viết phụ ngôn, tam viết phụ dung, tứ viết phụ công. Phu vân phụ đức, bất tất tài minh tuyệt dị dã; phụ ngôn, bất tất biện khẩu lợi từ dã; phụ dung, bất tất nhan sắc mỹ lệ dã; phụ công, bất tất công xảo quá nhân dã. Thanh nhàn trinh tĩnh, thủ tiết chỉnh tề, hành kỷ hữu sỉ, động tĩnh hữu pháp, thị vị phụ đức. Trạch từ nhi thuyết, bất đạo ác ngữ, thì nhiên hậu ngôn, bất yếm vu nhân, thị vị phụ ngôn. Quán hoán trần uế, phục sức tiên khiết, mộc dục dĩ thì, thân bất cấu nhục, thị vị phụ dung. Chuyên tâm phưởng tích, bất hảo hí tiếu, khiết tề tửu thực, dĩ phụng tân khách, thị vị phụ công. Thử tứ giả, nữ nhân chi đại đức, nhi bất khả phạp chi giả dã. Nhiên vi chi thậm dịch, duy tại tồn tâm nhĩ. Cổ nhân hữu ngôn: ‘Nhân viễn hồ tai? Ngã dục nhân, nhi nhân tư chí hĩ.’ Thử chi vị dã.”
(Lời phê bình: nếu phụ nữ nào cũng như thế này thì tại sao hồng lâu(*) lại hưng thịnh? Chán chường thay.)
(*) kỹ viện.
“Chuyên tâm đệ ngũ. ‘Lễ’, phu hữu tái thú chi nghĩa, phụ vô nhị thích chi văn, cố viết phu giả thiên dã. Thiên cố bất khả đào, phu cố bất khả ly dã. Hành vi thần kỳ, thiên tắc phạt chi; lễ nghĩa hữu khiên, phu tắc bạc chi. Cố ‘nữ hiến’ viết: ‘Đắc ý nhất nhân, thị vị vĩnh tất; thất ý nhất nhân, thị vị vĩnh cật.’ Do tư ngôn chi, phu bất khả bất cầu kỳ tâm. Nhiên sở cầu giả, diệc phi vị nịnh mị cẩu thân dã, cố mạc nhược chuyên tâm chính sắc. Lễ nghĩa cư khiết, nhĩ vô đồ thính, mục vô tà thị, xuất vô dã dung, nhập vô phế sức, vô tụ hội quần bối, vô khán thị môn hộ, thử tắc vị chuyên tâm chính sắc hĩ. Nhược phu động tĩnh khinh thoát, thị thính thiểm thâu, nhập tắc loạn phát phôi hình, xuất tắc yểu điệu tác thái, thuyết sở bất đương đạo, quan sở bất đương thị, thử vị bất năng chuyên tâm chính sắc hĩ.”
(Lời phê bình: nguyên nhân trốn và không trốn phải nhìn vào tâm, nếu có tâm, ở lại; nếu vô tâm, rời cùng không rời có gì khác nhau?)
“Khúc tòng đệ lục. Phu ‘Đắc ý nhất nhân, thị vị vĩnh hoa; thất ý nhất nhân, thị vị vĩnh cật’, dục nhân định chí chuyên tâm chi ngôn dã. Cữu cô chi tâm, khởi đương khả thất tai? Vật hữu dĩ ân tự ly giả, diệc hữu dĩ nghĩa tự phá giả dã. Phu tuy vân ái, cữu cô vân phi, thử sở vị dĩ nghĩa tự phá giả dã. Nhiên tắc cữu cô chi tâm nại hà? Cố mạc thượng vu khúc tòng hĩ. Cô vân bất nhĩ nhi thị, cố nghi tòng lệnh; cô vân nhĩ nhi phi, do nghi thuận mệnh. Vật đắc vi lệ thị phi, tranh phân khúc trực. Thử tắc sở vị khúc tòng hĩ. Cố ‘nữ hiến’ viết: ‘Phụ như ảnh hưởng, yên bất khả thưởng!’”
(Lời chú giải: nếu như không có chuyện sai trái thì sao được gọi là người! Vô quy củ bất thành phương viên(*), nước loạn, nhà huỷ. Trưởng bối nói phải theo, nhưng không thể theo một cách mù quáng.)
(*) không có quy củ không thành vuông tròn. Chữ quy củ (规矩) tạo nên từ chữ 规 (cái compa) và chữ 矩 (cái khuôn)… Hình như vầy^^
“Thúc muội đệ thất. Phụ nhân chi đắc ý vu phu chủ, do cữu cô chi ái dĩ dã; cữu cô chi ái dĩ, do thúc muội chi dự dĩ dã. Do thử ngôn chi, ngã tang phủ dự hủy, nhất do thúc muội, thúc muội chi tâm, phục bất khả thất dã. Giai mạc tri thúc muội chi bất khả thất, nhi bất năng hòa chi dĩ cầu thân, kỳ tế dã tai! Tự phi thánh nhân, tiên năng vô quá! Cố nhan tử quý vu năng cải, trọng ni gia kỳ bất nhị, nhi huống phụ nhân giả dã! Tuy dĩ hiền nữ chi hành, thông triết chi tính, kỳ năng bị hồ! Thị cố thất nhân hòa tắc báng yểm, ngoại nội ly tắc ác dương. Thử tất nhiên chi thế dã. ‘dịch’ viết: ‘Nhị nhân đồng tâm, kỳ lợi đoạn kim. Đồng tâm chi ngôn, kỳ xú như lan.’ Thử chi vị dã. Phu tẩu muội giả, thể địch nhi tôn, ân sơ nhi nghĩa thân. Nhược thục viện khiêm thuận chi nhân, tắc năng y nghĩa dĩ đốc hảo, sùng ân dĩ kết viên, sử huy mỹ hiển chương, nhi hà quá ẩn tắc, cữu cô căng thiện, nhi phu chủ gia mỹ, thanh dự diệu vu ấp lân, hưu quang duyên vu phụ mẫu. Nhược phu xuẩn ngu chi nhân, vu tẩu tắc thác danh dĩ tự cao, vu muội tắc nhân sủng dĩ kiêu doanh. Kiêu doanh ký thi, hà hòa chi hữu! Ân nghĩa ký quai, hà dự chi trăn! Thị dĩ mỹ ẩn nhi quá tuyên, cô phẫn nhi phu uấn, hủy tí bố vu trung ngoại, sỉ nhục tập vu quyết thân, tiến tăng phụ mẫu chi tu, thối ích quân tử chi luy. Tư nãi vinh nhục chi bản, nhi hiển phủ chi cơ dã. Khả bất thận tai! Nhiên tắc cầu thúc muội chi tâm, cố mạc thượng vu khiêm thuận hĩ. Khiêm tắc đức chi bính, thuận tắc phụ chi hành. Phàm tư nhị giả, túc dĩ hòa hĩ. ‘Thi’ vân: ‘Tại bỉ vô ác, tại thử vô xạ.’ Kỳ tư chi vị dã.”
(Tổng kết: Thế gian trăm dạng, nam nữ khác nhau, coi chồng là trời cũng tốt, nhưng luôn phải lấy vui vẻ làm đầu, chứ không phải giống như Nữ giới này. Trong bao người vì sao danh nữ truyền lưu thiên cổ đều không phải là tiêu chuẩn trong Nữ giới? Có thể thấy được những lời này của Ban Chiêu là từng trải, nhưng chỉ để tham khảo chứ không phải rập khuôn.)
*
Vốn còn muốn thêm một câu: nếu Hiếu Trang(*) tuân thủ nữ giới thì Đại Thanh đã mất rồi. Có điều Thục Lan đồng học vẫn rất sợ chết, không bàn chính trị. Nhỡ đâu sách này bị điều tra ra, lúc ấy chỉ còn nước rơi đầu, hơn nữa còn không phải chỉ là một cái đầu. Bây giờ nhìn vào nó, hoàn toàn không vấn đề, không có từ ngữ phản động nào.
(*) Hiếu Trang Hoàng Thái Hậu – bà nội của Khang Hi.
Thục Lan đọc đi đọc lại ba lần, thật sự không còn gì để sửa chữa nữa mới cho Tiểu Thúy dùng sợi dây đóng thành sách, nàng vẽ bìa xinh đẹp rồi dùng bút chì viết lên hai chữ thật to Nữ giới, phía dưới còn thêm hai chữtân giải nhỏ như nòng nọc. Một cuốn Nữ giới tân giải cứ như vậy mà ra đời.
Thời gian không có sách thật là gian nan, người nào đó ngồi không tới một phút đồng hồ, cả người liền không thoải mái, cảm giác thời gian thật là dài đằng đẵng. Làm gì bây giờ? Trước kia có trò chơi một người nào có thể giết thời gian? Nghĩ nửa ngày, nàng liền cầm lấy thước thẳng vẽ lên giấy. Sau đó sai Tiểu Thúy gọi đến một hạ nhân tay chân linh hoạt, giảng giải cho hắn một chút, thật ra thì rất đơn giản, chính là cưa mấy khối gỗ nhỏ không giống nhau. Dưới sự giám sát của Tiểu Thúy, công việc có hiệu suất rất cao, khối gỗ rất nhanh đã làm xong, vẫn còn phải làm thêm một cái hộp nhỏ khác, mấy khối gỗ nhỏ sẽ được để chỉnh tề ở bên trong. Như vậy thì chẳng những khó đánh rơi mà mang theo cũng dễ. Tiểu Thúy cũng rất tò mò, biết tiểu thư nhất định lại nghĩ ra một trò chơi hay ho nào đó. Sau khi thấy thành phẩm Thục Lan liền cong mắt cười, hoa dung đạo(*) a, trò chơi trí tuệ của hiện đại, đã rất lâu rồi nàng chưa chơi lại, hẳn là có thể tiêu hao một chút thời gian. Thấy đôi mắt Tiểu Thúy trông mong ngắm nghía mấy khối gỗ, mắt Đông Thục Lan liền hiện lên ý xấu, một câu giải thích nàng cũng không nói, chỉ từ từ trang trí món đồ chơi mới rồi viết tên. Chờ sau khi toàn bộ đại công cáo thành mới nói cho Tiểu Thúy phải đem khối gỗ to nhất ở phía trên dời xuống cửa bên dưới thì mới thắng.
(*) “Hoa dung đạo” là một trò chơi trí tuệ của Trung Quốc, nó được các nghệ nhân dân gian Trung Quốc sáng tạo căn cứ từ câu chuyện “Tam quốc diễn nghĩa” của Trung Quốc.
Đồ chơi này như sau: trong một khung hình chữ nhật (tương đương với bàn cờ của đồ chơi) có đặt 10 quân cờ to nhỏ khác nhau, như hình vẽ thể hiện. Trên bề mặt quân cờ đều có tên, trong đó Tào Tháo là 1 quân cờ lớn nhất, 5 quân cờ kích cỡ trung bình lần lượt là thuộc hạ của Lưu Bị tức “ngũ hổ tướng” là: Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, Mã Siêu và Hoàng Trung, thêm nữa là 4 quân cờ nhỏ là những lính quèn.
Sự sắp đặt của các quân cờ được thể hiện như trong hình vẽ, Tào Tháo bị vây tầng tầng lớp lớp, nhưng trong bàn cờ vẫn còn khe hở giữa hai ô nhỏ được coi như là lối thoát của Hoa dung đạo, vì vậy Tào Tháo vẫn còn một tia sống sót, ông ta có thể tận dụng cơ hội nhỏ bé này và có cơ hội là sẽ trốn ra. Vấn đề là làm thế nào để cho Tào Tháo nhanh chóng thoát ra ngoài được?
Trò chơi này xem ra rất đơn giản nhưng thực tế lại không phải như vậy. Đối với những người mới biết chơi trò này thì chỉ cần để Tào Tháo thoát được ra ngoài là coi như đã thắng rồi, có thể không cần suy nghĩ là đi mất bao nhiêu nước. Nhưng với những người đã chơi thành thạo thì cần phải nghiên cứu xem làm thế nào để số bước đi là ít nhất mà lại cho Tào Tháo thoát ra. Điều thú vị là Tào Tháo sở dĩ có thể thoát được ra ngoài hoàn toàn là do nguyên nhân Quan Vũ có ý nhường đường bởi vì chỉ cần Quan Vũ đứng ngang bất động ở chính giữa thì bất kể Tào Tháo có muốn bay cũng không thể bay được. Trò chơi này vì thế có tên là “Hoa dung đạo” cũng chính là xuất phát từ nguyên nhân này.
“Sao có thể làm thế được?” Tiểu Thúy vô cùng kinh ngạc.
“Sao lại không được?!” Người nào đó tiến hành chiến đấu hăng hái, kiên quyết không để tiểu nha hoàn nhà mình coi thường.
Tiểu Thúy đứng ở một bên, đầu tiên là hăng hái bừng bừng, sau cổ lại có chút nhức mỏi, sau nữa thì lặng lẽ không tiếng động mà đi ra ngoài làm việc. Sau khi chiến đấu hăng hái hai ngày trời, cuối cùng thì Tào Tháo không còn hành hạ mỗ Lan nữa, thoát khỏi hoa dung đạo đúng là không dễ chút nào. Vì vậy, món đồ chơi này trên thực tế đã bị từ bỏ, lấy danh nghĩa cho mượn rơi vào tay Tiểu Thúy. Đương nhiên, điều kiện tiên quyết chính là Tiểu Thúy chỉ có thể chơi ở trong phòng của chính mình.
Không thể ngờ phúc tấn lại giữ chữ tín cho người đến báo nàng đi thư phòng gặp mặt. Đông Thục Lan kích động thiếu chút nữa nhào lên người phúc tấn, thân thiết hôn nàng một cái. Sách a sách, ta cuối cùng cũng có thể đến thăm các ngươi! Đầu tiên là lướt nhanh một lần tên sách, thi từ ca phú các loại: bỏ qua, ai bảo bản thân nàng học khoa học tự nhiên đâu, đối với mấy thứ phong hoa tuyết nguyệt kia đều không quá thích thú, những sách về phong tục nước ngoài, các nơi du kí, thiên văn địa lý được đem xuống một chồng lớn. Nhưng nhìn thấy mặt phúc tấn có chút xám ngắt, rất tự giác, chọn chọn nhặt nhặt lại một lần, rưng rưng nhịn đau đem phần lớn sách trả lại chỗ cũ.
Bất luận thế nào thì cuộc sống có sách đọc cuối cùng đã trở lại.
Với nguồn cung ứng sách eo hẹp, tốc độ ăn sách giống như thời gian thuê sách luyện tập trước kia khẳng định không thích hợp. Bây giờ mỗi quyển sách nhất định phải từng câu từng chữ, nhai kỹ nuốt chậm, cẩn thận nghiên cứu, cân nhắc nhiều lần, tiện nữa thì viết xuống cảm tưởng hoặc các lý giải của bản thân. Còn nhớ trước kia nàng có thể dùng thời gian một tháng đem nguyên văn sách Mật mã Da Vinci đánh lại vào máy tính.
Đáng tiếc thật, trước kia đọc sách thì chọn chọn lựa lựa, bây giờ lại phải lùi về thời kì năm đầu trung học — Bốn dấu chấm câu bên trong một tác phẩm của Lỗ Tấn: thầy giáo yêu cầu viết cảm tưởng từ năm trăm chữ trở lên; một câu gì mà Đình xa toạ ái phong vân lãm(*) lại là một bài văn năm trăm chữ trở lên nữa. Cái này có thể tính là báo ứng cho việc Thục Lan đồng học trước kia thích đọc sách nhưng lại ăn tươi nuốt sống không quý trọng không?
(*) Đây là câu thứ ba trong bài Sơn hành của Đỗ Mục:
遠上寒山石徑斜，
白雲生處有人家。
停車坐愛楓林晚，
霜葉紅於二月花。
Lên đỉnh non thu chếch nẻo ngoài,
Giữa vùng mây trắng thoáng nhà ai.
Dừng xe, chiều ngắm rừng phong thẳm,
Lá đỏ hơn hoa giữa tháng hai.
(Tương Như dịch)
Để mở rộng thư nguyên (nguồn sách)(*), bất đắc dĩ, Đông Thục Lan lại phải tìm tới đích phúc tấn.
(*) những mở ngoặc kiểu này là lời của tác giả nhé, những chỗ mình chú thích đều có màu khác
“Muội muốn tới thư phòng?”
“Vâng, chẳng qua là muốn mượn vài cuốn sách thôi. Nhưng mà phúc tấn cũng biết gia không thích nhìn thấy Thục Lan, kể cả bối lặc gia không có ở đây thì Thục Lan cũng sợ điều tiếng, vậy nên Thục Lan muốn mời phúc tấn đi cùng, đương nhiên là thời điểm thư phòng không có ai.”
“Chuyện này…Mặc dù không phải là chuyện gì ghê gớm, với lại xem nhiều sách biết nhiều kiến thức cũng là chuyện tốt, nhưng mà ta cũng phải nói một tiếng với bối lặc gia.”
“Đó là tất nhiên.” Nàng có chút nhụt chí, xem ra hi vọng thật xa vời, nghe giọng điệu này thật giống với mấy câu chiếu lệ của người hiện đại.
Vậy cũng chỉ còn một đường cuối cùng: mạo hiểm tính mạng, nữ phẫn nam trang lén lút xuất phủ, đi tới thư cục. Theo những tiểu thuyết xuyên không trước đây nàng từng đọc thì nữ chính chỉ cần ra đường thì sẽ có chuyện phát sinh, trăm phần trăm trúng mục tiêu. Sau đó thì phiền toái liên tiếp, cuối cùng bước tới cái gọi là tương lai tươi sáng, theo Thục Lan thấy thì cái này gọi là bước tới nguy hiểm sẽ đúng hơn, bộ bộ kinh tâm, trải qua phong sinh thuỷ khởi, không được thái bình.
Sau khi Thục Lan nghĩ đến cái lý do hùng hồn để ở lì trong phòng này, nàng liền ngoan ngoãn trở về đọc bản Nữ giới tự tay sao chép, nói không chừng còn có thể ôn lại cái cũ biết thêm cái mới(*).
(*) ôn cố tri tân.
********
“Bỉ nhân ngu ám, thụ tính bất mẫn, mông tiên quân chi dư sủng, lại mẫu sư chi điển huấn. Niên thập hữu tứ, chấp ki trửu vu tào thị, vu kim tứ thập dư tái hĩ. Chiến chiến căng căng, thường cụ truất nhục, dĩ tăng phụ mẫu chi tu, dĩ ích trung ngoại chi luy. Túc dạ cù tâm, cần bất cáo lao, nhi kim nhi hậu, nãi tri miễn nhĩ. Ngô tính sơ ngoan, giáo đạo vô tố, hằng khủng tử cốc phụ nhục thanh triêu. Thánh ân hoành gia, ổi tứ kim tử, thực phi bỉ nhân thứ kỷ sở vọng dã. Nam năng tự mưu hĩ, ngô bất phục dĩ vi ưu dã. Đãn thương chư nữ phương đương thích nhân, nhi bất tiệm huấn hối, bất văn phụ lễ, cụ thất dung tha môn, thủ sỉ tông tộc. Ngô kim tật tại trầm trệ, tính mệnh vô thường, niệm nhữ tào như thử, mỗi dụng trù trướng. Gian tác ‘Nữ giới’ thất chương, nguyện chư nữ các tả nhất thông, thứ hữu bổ ích, bì trợ nhữ thân. Khứ hĩ, kỳ úc miễn chi!
Ti nhược đệ nhất. Cổ giả sinh nữ tam nhật, ngọa chi sàng hạ, lộng chi ngõa chuyên, nhi trai cáo yên. Ngọa chi sàng hạ, minh kỳ ti nhược, chủ hạ nhân dã. Lộng chi ngõa chuyên, minh kỳ tập lao, chủ chấp cần dã. Trai cáo tiên quân, minh đương chủ kế tế tự dã. Tam giả cái nữ nhân chi thường đạo, lễ pháp chi điển giáo hĩ. Khiêm nhượng cung kính, tiên nhân hậu kỷ, hữu thiện mạc danh, hữu ác mạc từ, nhẫn nhục hàm cấu, thường nhược úy cụ, thị vị ti nhược hạ nhân dã. Vãn tẩm tảo tác, vật đạn túc dạ, chấp vụ tư sự, bất từ kịch dịch, sở tác tất thành, thủ tích chỉnh lý, thị vị chấp cần dã. Chính sắc đoan thao, dĩ sự phu chủ, thanh tĩnh tự thủ, vô hảo hí tiếu, khiết tề tửu thực, dĩ cung tổ tông, thị vị kế tế tự dã. Tam giả cẩu bị, nhi hoạn danh xưng chi bất văn, truất nhục chi tại thân, vị chi kiến dã. Tam giả cẩu thất chi, hà danh xưng chi khả văn, truất nhục chi khả viễn tai!”
(Lời phê bình: thức khuya dậy sớm là trái với đạo dưỡng thân, trẻ con một ngày giấc ngủ đầy đủ là năm canh giờ; người bình thường là bốn canh giờ; người già thì từ hai đến ba canh giờ. Thân thể là gốc rễ của con người, nếu người yếu ớt sinh nhiều bệnh tật thì còn nói gì đến việc khác.)
“Phu phụ đệ nhị. Phu phụ chi đạo, tham phối âm dương, thông đạt thần minh, tín thiên địa chi hoằng nghĩa, nhân luân chi đại tiết dã. Thị dĩ ‘lễ’ quý nam nữ chi tế, ‘thi’ trứ ‘quan sư’ chi nghĩa. Do tư ngôn chi, bất khả bất trọng dã. Phu bất hiền, tắc vô dĩ ngự phụ; phụ bất hiền, tắc vô dĩ sự phu. Phu bất ngự phụ, tắc uy nghi phế khuyết; phụ bất sự phu, tắc nghĩa lý đọa khuyết. Phương tư nhị sự, kỳ dụng nhất dã. Sát kim chi quân tử, đồ tri thê phụ chi bất khả bất ngự, uy nghi chi bất khả bất chỉnh, cố huấn kỳ nam, kiểm dĩ thư truyện. Thù bất tri phu chủ chi bất khả bất sự, lễ nghĩa chi bất khả bất tồn dã. Đãn giáo nam nhi bất giáo nữ, bất diệc tế vu bỉ thử chi sổ hồ! ‘lễ’, bát tuế thủy giáo chi thư, thập ngũ nhi chí vu học hĩ. Độc bất khả y thử dĩ vi tắc tai!”
(Lời phê bình: ở phương tây, đàn ông không sinh con, chuyện này tất nhiên, song phụ nữ cũng có thể tái giá, tam phu tứ tý, có thể thấy được trụ cột gia đình cũng không phân biệt nam nữ, chỉ có sự phân chia mạnh yếu.)
“kính thận đệ tam. Âm dương thù tính, nam nữ dị hành. Dương dĩ cương vi đức, âm dĩ nhu vi dụng, nam dĩ cường vi quý, nữ dĩ nhược vi mỹ. Cố bỉ ngạn hữu vân: ‘Sinh nam như lang, do khủng kỳ uông; sinh nữ như thử, do khủng kỳ hổ.’ Nhiên tắc tu thân mạc nhược kính, tị cường mạc nhược thuận. Cố viết kính thuận chi đạo, phụ nhân chi đại lễ dã. Phu kính phi tha, trì cửu chi vị dã; phu thuận phi tha, khoan dụ chi vị dã. Trì cửu giả, tri chỉ túc dã; khoan dụ giả, thượng cung hạ dã. Phu phụ chi hảo, chung thân bất ly. Phòng thất chu toàn, toại sinh tiết độc. Tiết độc ký sinh, ngữ ngôn quá hĩ. Ngữ ngôn ký quá, túng tứ tất tác. Túng tứ ký tác, tắc vũ phu chi tâm sinh hĩ. Thử do vu bất tri chỉ túc giả dã. Phu sự hữu khúc trực, ngôn hữu thị phi. Trực giả bất năng bất tranh, khúc giả bất năng bất tụng. Tụng tranh ký thi, tắc hữu phẫn nộ chi sự hĩ. Thử do vu bất thượng cung hạ giả dã. Vũ phu bất tiết, khiển a tòng chi; phẫn nộ bất chỉ, sở thát tòng chi. Phu vi phu phụ giả, nghĩa dĩ hòa thân, ân dĩ hảo hợp, sở thát ký hành, hà nghĩa chi tồn? Khiển a ký tuyên, hà ân chi hữu? Ân nghĩa câu phế, phu phụ ly hĩ.”
(Lời phê bình: cái gì gọi là sinh nữ như hổ? Có thơ nói nam tòng tứ đức làm chứng: “thê tử ra khỏi nhà phải đi theo, thê tử ra lệnh phải làm theo, thê tử nói sai phải mù quáng mà theo”, tứ đức nói đến chính là “thê tử trang điểm phải đợi được, thê tử tiêu tiền phải chi được, thê tử không vui phải nhịn được, sinh nhật thê tử phải nhớ được”.)
“Phụ hành đệ tứ. Nữ hữu tứ hành, nhất viết phụ đức, nhị viết phụ ngôn, tam viết phụ dung, tứ viết phụ công. Phu vân phụ đức, bất tất tài minh tuyệt dị dã; phụ ngôn, bất tất biện khẩu lợi từ dã; phụ dung, bất tất nhan sắc mỹ lệ dã; phụ công, bất tất công xảo quá nhân dã. Thanh nhàn trinh tĩnh, thủ tiết chỉnh tề, hành kỷ hữu sỉ, động tĩnh hữu pháp, thị vị phụ đức. Trạch từ nhi thuyết, bất đạo ác ngữ, thì nhiên hậu ngôn, bất yếm vu nhân, thị vị phụ ngôn. Quán hoán trần uế, phục sức tiên khiết, mộc dục dĩ thì, thân bất cấu nhục, thị vị phụ dung. Chuyên tâm phưởng tích, bất hảo hí tiếu, khiết tề tửu thực, dĩ phụng tân khách, thị vị phụ công. Thử tứ giả, nữ nhân chi đại đức, nhi bất khả phạp chi giả dã. Nhiên vi chi thậm dịch, duy tại tồn tâm nhĩ. Cổ nhân hữu ngôn: ‘Nhân viễn hồ tai? Ngã dục nhân, nhi nhân tư chí hĩ.’ Thử chi vị dã.”
(Lời phê bình: nếu phụ nữ nào cũng như thế này thì tại sao hồng lâu(*) lại hưng thịnh? Chán chường thay.)
(*) kỹ viện.
“Chuyên tâm đệ ngũ. ‘Lễ’, phu hữu tái thú chi nghĩa, phụ vô nhị thích chi văn, cố viết phu giả thiên dã. Thiên cố bất khả đào, phu cố bất khả ly dã. Hành vi thần kỳ, thiên tắc phạt chi; lễ nghĩa hữu khiên, phu tắc bạc chi. Cố ‘nữ hiến’ viết: ‘Đắc ý nhất nhân, thị vị vĩnh tất; thất ý nhất nhân, thị vị vĩnh cật.’ Do tư ngôn chi, phu bất khả bất cầu kỳ tâm. Nhiên sở cầu giả, diệc phi vị nịnh mị cẩu thân dã, cố mạc nhược chuyên tâm chính sắc. Lễ nghĩa cư khiết, nhĩ vô đồ thính, mục vô tà thị, xuất vô dã dung, nhập vô phế sức, vô tụ hội quần bối, vô khán thị môn hộ, thử tắc vị chuyên tâm chính sắc hĩ. Nhược phu động tĩnh khinh thoát, thị thính thiểm thâu, nhập tắc loạn phát phôi hình, xuất tắc yểu điệu tác thái, thuyết sở bất đương đạo, quan sở bất đương thị, thử vị bất năng chuyên tâm chính sắc hĩ.”
(Lời phê bình: nguyên nhân trốn và không trốn phải nhìn vào tâm, nếu có tâm, ở lại; nếu vô tâm, rời cùng không rời có gì khác nhau?)
“Khúc tòng đệ lục. Phu ‘Đắc ý nhất nhân, thị vị vĩnh hoa; thất ý nhất nhân, thị vị vĩnh cật’, dục nhân định chí chuyên tâm chi ngôn dã. Cữu cô chi tâm, khởi đương khả thất tai? Vật hữu dĩ ân tự ly giả, diệc hữu dĩ nghĩa tự phá giả dã. Phu tuy vân ái, cữu cô vân phi, thử sở vị dĩ nghĩa tự phá giả dã. Nhiên tắc cữu cô chi tâm nại hà? Cố mạc thượng vu khúc tòng hĩ. Cô vân bất nhĩ nhi thị, cố nghi tòng lệnh; cô vân nhĩ nhi phi, do nghi thuận mệnh. Vật đắc vi lệ thị phi, tranh phân khúc trực. Thử tắc sở vị khúc tòng hĩ. Cố ‘nữ hiến’ viết: ‘Phụ như ảnh hưởng, yên bất khả thưởng!’”
(Lời chú giải: nếu như không có chuyện sai trái thì sao được gọi là người! Vô quy củ bất thành phương viên(*), nước loạn, nhà huỷ. Trưởng bối nói phải theo, nhưng không thể theo một cách mù quáng.)
(*) không có quy củ không thành vuông tròn. Chữ quy củ (规矩) tạo nên từ chữ 规 (cái compa) và chữ 矩 (cái khuôn)… Hình như vầy^^
“Thúc muội đệ thất. Phụ nhân chi đắc ý vu phu chủ, do cữu cô chi ái dĩ dã; cữu cô chi ái dĩ, do thúc muội chi dự dĩ dã. Do thử ngôn chi, ngã tang phủ dự hủy, nhất do thúc muội, thúc muội chi tâm, phục bất khả thất dã. Giai mạc tri thúc muội chi bất khả thất, nhi bất năng hòa chi dĩ cầu thân, kỳ tế dã tai! Tự phi thánh nhân, tiên năng vô quá! Cố nhan tử quý vu năng cải, trọng ni gia kỳ bất nhị, nhi huống phụ nhân giả dã! Tuy dĩ hiền nữ chi hành, thông triết chi tính, kỳ năng bị hồ! Thị cố thất nhân hòa tắc báng yểm, ngoại nội ly tắc ác dương. Thử tất nhiên chi thế dã. ‘dịch’ viết: ‘Nhị nhân đồng tâm, kỳ lợi đoạn kim. Đồng tâm chi ngôn, kỳ xú như lan.’ Thử chi vị dã. Phu tẩu muội giả, thể địch nhi tôn, ân sơ nhi nghĩa thân. Nhược thục viện khiêm thuận chi nhân, tắc năng y nghĩa dĩ đốc hảo, sùng ân dĩ kết viên, sử huy mỹ hiển chương, nhi hà quá ẩn tắc, cữu cô căng thiện, nhi phu chủ gia mỹ, thanh dự diệu vu ấp lân, hưu quang duyên vu phụ mẫu. Nhược phu xuẩn ngu chi nhân, vu tẩu tắc thác danh dĩ tự cao, vu muội tắc nhân sủng dĩ kiêu doanh. Kiêu doanh ký thi, hà hòa chi hữu! Ân nghĩa ký quai, hà dự chi trăn! Thị dĩ mỹ ẩn nhi quá tuyên, cô phẫn nhi phu uấn, hủy tí bố vu trung ngoại, sỉ nhục tập vu quyết thân, tiến tăng phụ mẫu chi tu, thối ích quân tử chi luy. Tư nãi vinh nhục chi bản, nhi hiển phủ chi cơ dã. Khả bất thận tai! Nhiên tắc cầu thúc muội chi tâm, cố mạc thượng vu khiêm thuận hĩ. Khiêm tắc đức chi bính, thuận tắc phụ chi hành. Phàm tư nhị giả, túc dĩ hòa hĩ. ‘Thi’ vân: ‘Tại bỉ vô ác, tại thử vô xạ.’ Kỳ tư chi vị dã.”
(Tổng kết: Thế gian trăm dạng, nam nữ khác nhau, coi chồng là trời cũng tốt, nhưng luôn phải lấy vui vẻ làm đầu, chứ không phải giống như Nữ giới này. Trong bao người vì sao danh nữ truyền lưu thiên cổ đều không phải là tiêu chuẩn trong Nữ giới? Có thể thấy được những lời này của Ban Chiêu là từng trải, nhưng chỉ để tham khảo chứ không phải rập khuôn.)
*
Vốn còn muốn thêm một câu: nếu Hiếu Trang(*) tuân thủ nữ giới thì Đại Thanh đã mất rồi. Có điều Thục Lan đồng học vẫn rất sợ chết, không bàn chính trị. Nhỡ đâu sách này bị điều tra ra, lúc ấy chỉ còn nước rơi đầu, hơn nữa còn không phải chỉ là một cái đầu. Bây giờ nhìn vào nó, hoàn toàn không vấn đề, không có từ ngữ phản động nào.
(*) Hiếu Trang Hoàng Thái Hậu – bà nội của Khang Hi.
Thục Lan đọc đi đọc lại ba lần, thật sự không còn gì để sửa chữa nữa mới cho Tiểu Thúy dùng sợi dây đóng thành sách, nàng vẽ bìa xinh đẹp rồi dùng bút chì viết lên hai chữ thật to Nữ giới, phía dưới còn thêm hai chữtân giải nhỏ như nòng nọc. Một cuốn Nữ giới tân giải cứ như vậy mà ra đời.
Thời gian không có sách thật là gian nan, người nào đó ngồi không tới một phút đồng hồ, cả người liền không thoải mái, cảm giác thời gian thật là dài đằng đẵng. Làm gì bây giờ? Trước kia có trò chơi một người nào có thể giết thời gian? Nghĩ nửa ngày, nàng liền cầm lấy thước thẳng vẽ lên giấy. Sau đó sai Tiểu Thúy gọi đến một hạ nhân tay chân linh hoạt, giảng giải cho hắn một chút, thật ra thì rất đơn giản, chính là cưa mấy khối gỗ nhỏ không giống nhau. Dưới sự giám sát của Tiểu Thúy, công việc có hiệu suất rất cao, khối gỗ rất nhanh đã làm xong, vẫn còn phải làm thêm một cái hộp nhỏ khác, mấy khối gỗ nhỏ sẽ được để chỉnh tề ở bên trong. Như vậy thì chẳng những khó đánh rơi mà mang theo cũng dễ. Tiểu Thúy cũng rất tò mò, biết tiểu thư nhất định lại nghĩ ra một trò chơi hay ho nào đó. Sau khi thấy thành phẩm Thục Lan liền cong mắt cười, hoa dung đạo(*) a, trò chơi trí tuệ của hiện đại, đã rất lâu rồi nàng chưa chơi lại, hẳn là có thể tiêu hao một chút thời gian. Thấy đôi mắt Tiểu Thúy trông mong ngắm nghía mấy khối gỗ, mắt Đông Thục Lan liền hiện lên ý xấu, một câu giải thích nàng cũng không nói, chỉ từ từ trang trí món đồ chơi mới rồi viết tên. Chờ sau khi toàn bộ đại công cáo thành mới nói cho Tiểu Thúy phải đem khối gỗ to nhất ở phía trên dời xuống cửa bên dưới thì mới thắng.
(*) “Hoa dung đạo” là một trò chơi trí tuệ của Trung Quốc, nó được các nghệ nhân dân gian Trung Quốc sáng tạo căn cứ từ câu chuyện “Tam quốc diễn nghĩa” của Trung Quốc.
Đồ chơi này như sau: trong một khung hình chữ nhật (tương đương với bàn cờ của đồ chơi) có đặt 10 quân cờ to nhỏ khác nhau, như hình vẽ thể hiện. Trên bề mặt quân cờ đều có tên, trong đó Tào Tháo là 1 quân cờ lớn nhất, 5 quân cờ kích cỡ trung bình lần lượt là thuộc hạ của Lưu Bị tức “ngũ hổ tướng” là: Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, Mã Siêu và Hoàng Trung, thêm nữa là 4 quân cờ nhỏ là những lính quèn.
Sự sắp đặt của các quân cờ được thể hiện như trong hình vẽ, Tào Tháo bị vây tầng tầng lớp lớp, nhưng trong bàn cờ vẫn còn khe hở giữa hai ô nhỏ được coi như là lối thoát của Hoa dung đạo, vì vậy Tào Tháo vẫn còn một tia sống sót, ông ta có thể tận dụng cơ hội nhỏ bé này và có cơ hội là sẽ trốn ra. Vấn đề là làm thế nào để cho Tào Tháo nhanh chóng thoát ra ngoài được?
Trò chơi này xem ra rất đơn giản nhưng thực tế lại không phải như vậy. Đối với những người mới biết chơi trò này thì chỉ cần để Tào Tháo thoát được ra ngoài là coi như đã thắng rồi, có thể không cần suy nghĩ là đi mất bao nhiêu nước. Nhưng với những người đã chơi thành thạo thì cần phải nghiên cứu xem làm thế nào để số bước đi là ít nhất mà lại cho Tào Tháo thoát ra. Điều thú vị là Tào Tháo sở dĩ có thể thoát được ra ngoài hoàn toàn là do nguyên nhân Quan Vũ có ý nhường đường bởi vì chỉ cần Quan Vũ đứng ngang bất động ở chính giữa thì bất kể Tào Tháo có muốn bay cũng không thể bay được. Trò chơi này vì thế có tên là “Hoa dung đạo” cũng chính là xuất phát từ nguyên nhân này.
“Sao có thể làm thế được?” Tiểu Thúy vô cùng kinh ngạc.
“Sao lại không được?!” Người nào đó tiến hành chiến đấu hăng hái, kiên quyết không để tiểu nha hoàn nhà mình coi thường.
Tiểu Thúy đứng ở một bên, đầu tiên là hăng hái bừng bừng, sau cổ lại có chút nhức mỏi, sau nữa thì lặng lẽ không tiếng động mà đi ra ngoài làm việc. Sau khi chiến đấu hăng hái hai ngày trời, cuối cùng thì Tào Tháo không còn hành hạ mỗ Lan nữa, thoát khỏi hoa dung đạo đúng là không dễ chút nào. Vì vậy, món đồ chơi này trên thực tế đã bị từ bỏ, lấy danh nghĩa cho mượn rơi vào tay Tiểu Thúy. Đương nhiên, điều kiện tiên quyết chính là Tiểu Thúy chỉ có thể chơi ở trong phòng của chính mình.
Không thể ngờ phúc tấn lại giữ chữ tín cho người đến báo nàng đi thư phòng gặp mặt. Đông Thục Lan kích động thiếu chút nữa nhào lên người phúc tấn, thân thiết hôn nàng một cái. Sách a sách, ta cuối cùng cũng có thể đến thăm các ngươi! Đầu tiên là lướt nhanh một lần tên sách, thi từ ca phú các loại: bỏ qua, ai bảo bản thân nàng học khoa học tự nhiên đâu, đối với mấy thứ phong hoa tuyết nguyệt kia đều không quá thích thú, những sách về phong tục nước ngoài, các nơi du kí, thiên văn địa lý được đem xuống một chồng lớn. Nhưng nhìn thấy mặt phúc tấn có chút xám ngắt, rất tự giác, chọn chọn nhặt nhặt lại một lần, rưng rưng nhịn đau đem phần lớn sách trả lại chỗ cũ.
Bất luận thế nào thì cuộc sống có sách đọc cuối cùng đã trở lại.
