Tô Tuân xem như vì con trai của mình quét sạch chướng ngại vật chắn trước những người có tài nhưng không gặp thời như ông, giúp cho bọn họ có thể phát huy tài năng.
Còn về phần Vương An Thạch, ông hận cùng cực sự độc hại của thể Thái Học đối với công văn của đương kim triều đình. Người đọc sách viết những thứ quỷ quái khó hiểu đã đành, nhưng đến cả quan viên thân mang trọng trách xã tắc cũng phải viết những dạng công văn “biền ngẫu trau chuốt, quái đản khó hiểu”, tựa như người ta chỉ cần liếc mắt liền thấy bản thân người viết không có trình độ.
Đây không còn là vấn đề văn hóa nữa mà sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác chính phủ, thậm chí có thể phát sinh những sai lầm không thể vãn hồi.
……….
Thấy hai người cực lực ủng họ mình, lòng của Âu Dương Tu nóng rực như lửa đốt, ông uống hết chén này đến chén khác, kể lại những năm tháng vàng son với hai người kia…
Khi ấy, ông vẫn một thân phong hoa tuyết nguyệt. Bên cạnh ông là những người trẻ tuổi tài hoa, nhiệt huyết sôi nổi như Phạm Trọng Yêm, Phú Bật, Đỗ Diễn, còn có Đỗ Tốn, Tô Thuấn Khâm, Vương Thù, Mai Nghiêu Thần, Vương Ích Nhu. Bọn họ chỉ trích Phương Tù, khí thế hừng hực, lập chí phò trợ xã tắc, bỏ cũ lập mới, vì sự giàu mạnh của Đại Tống, vì dân chúng an khang, và cũng vì phải sống cho đáng với thân tài học của mình!
Song những lý tưởng tốt đẹp ấy chưa kịp nở rộ thì đã lụi tàn, chiến hữu khi xưa giờ chỉ còn lại ông và Mai Nghiêu Thần kéo chút hơi tàn, mà sự việc đặt dấu chấm hết cho mọi chuyện chính là cuồng ngôn sau một buổi tiệc rượu của nhóm thanh niên tài hoa. Vị Điện Trung Thừa, Tụ hiền giáo lý Vương Ích Nhu trong cơn say đã nóng máu, dám viết ra câu thơ: “Túy ngọa bắc cực khiển đế phù, Chu công Khổng Tử khu vi nô!” (Say ngồi Bắc Cực sai khiến đế vương phò trợ, Chu công Khổng Tử đuổi làm nô)
Lời thơ ngông cuồng khi dễ nhân quân hiển nhiên bị kẻ địch thừa cơ lợi dụng. Sau cùng khiến quan gia đại nộ, không những giáng chức tất cả những ai tham gia tiệc rượu, còn bãi luôn Đỗ Diễn, Phú Bật, Phạm Trọng Yêm và Hàn Kỳ!
Khánh Lịch tân chính ngắn ngủi từ đây đã tận, trở thành chuyện dĩ vãng khiến người người thổn thức. Âu Dương Tu cũng khó kiềm được lòng, ông chửi bọn tiểu nhân Vương Củng Thần âm hiểm đê tiện, lại than trách tuổi trẻ khinh cuồng của Vương Ích Nhu và Tô Thuấn Khâm.
- Giới Phủ, chẳng lẽ vì rút được kinh nghiệm sau sự việc đó nên ngươi không uống rượu à?
Âu Dương Tu siết chặt bàn tay của Vương An Thạch, lớn tiếng nói:
- Được thôi, ngươi giỏi hơn ta, giỏi hơn tất cả chúng ta!
- Âu Dương công, người say rồi.
Vương An Thạch thấp giọng nói.
- Không, ta không say, ta vẫn còn rất tỉnh táo.
Đôi mắt rực cháy của Âu Dương Tu nhìn chằm chằm Vương An Thạch:
- Hàn Trì Quốc nói rất phải, tài tình của ngươi không thua ai, biết ta thích nhất bài thơ nào của ngươi không? Ta thích nhất bài “Hà Bắc dân” mà ngươi viết vào năm Khánh Lịch thứ sáu.
Ông cao giọng ngâm nga:
- Gia gia dưỡng tử học canh chức,
Thâu dữ quan gia sự nhung địch.
Kim niên đại hạn thiên lý xích,
Châu huyện nhưng thôi cấp hà dịch.
Lão thiếu tương huề lai tựu nam,
Nam nhân phong niên tự vô thực.
Bi sầu bạch nhật thiên địa hôn,
Lộ bàng quá giả vô nhan sắc.
Nhữ sinh bất cập Trinh Quán trung,
Đấu túc sổ tiền vô binh nhung.
Bản dịch của Hoàng Tạo:
Sinh con ai chẳng dạy nông tang
Nộp hết cho quan để biếu giặc
Năm nay đại hạn nghìn dặm khô
Phu đi làm sông huyện vẫn bắt
Trẻ già dắt díu xuống miền Nam
Nam tuy được mùa vẫn đói rạc
Trời thảm đất sầu ngày tối tăm
Bao khách qua đường mặt nhợt nhạt
Tiếc sinh chẳng nhằm đời Trinh Quán
Vài đồng đấu thóc không loạn lạc.
- Gia gia dưỡng tử học canh chức, thâu dữ quan gia sự nhung địch (Sinh con ai chẳng dạy nông tang,
nộp hết cho quan để biếu giặc). Đây mới chính là là thơ hay nói về đạo lý của Đỗ Công Bộ (tức Đỗ Phủ), thơ hay!
Âu Dương Tu nâng chén rượu, cất cao giọng:
- Giới Phủ, ngươi đúng là chân nhân! Ta sẽ uống cạn chén này.
Nói rồi ông uống cạn sạch chén rượu, sau đó tay buông chén rượu vỡ tan, gục đầu cất tiếng ngáy o o…
Mọi người phụt cười, nói:
- “Túy ông” quả nhiên không phải hư danh!
Sau khi Âu Dương Tu được người nhà dìu đi, Vương An Thạch vẫn bất động, chỉ dùng ánh mắt hừng hực chào họ. Sở dĩ ông tham luyến địa phương, trì hoãn không muốn vào triều, lý do hoàn toàn khác với trong tấu chương là ông không chịu được cuộc sống kinh sư đắt đỏ, càng không thích những kẻ tâm tư xấu xa mua danh trục lợi. Thực ra nguyên nhân rất đơn giản, ở địa phương Vương An Thạch có thể hành sự, tạo phúc cho một phương, nhưng khi trở về quan trường nơi kinh thành đầy những bùn lầy, ông lập tức sẽ chùn tay không làm gì được.
Đây không phải là dự đoán ngông cuồng, bản thân ông đã có kinh nghiệm nửa năm ở kinh thành, đó là minh chứng tốt nhất.
…..
Tháng năm năm trước, ông vào kinh nhậm chức Phán quan Quần Mục Ti trong hàng ngàn tiếng tung hô. Nhậm chức chưa bao lâu, ông phát hiện khoản mục của Quần Mục Ti hỗn loạn, tồn tại những sơ hở nghiêm trọng, vì vậy ông lập tức thỉnh xin điều tra các khoản. Kết quả vấp phải sự phản đối của trên dưới Quần Mục Ti, từ Đô gián Hàn Bình đến tiểu lại cấp dưới đều giở đủ trò, vừa đấm vừa xoa muốn ngăn cản ông.
Thế nhưng sự cứng rắn của ông người thường khó mà hiểu được. Một mình ông chống chọi với áp lực của mọi người, chẳng những không lùi bước mà còn gánh tất cả việc xấu của họ… Dù khi ấy toàn lực cứu trợ thiên tai, nhưng công việc lại khá độc lập nên cực kỳ rườm rà, mười mấy hai mươi người không làm hết được.
Hàn Bình nhận thấy dựa vào chiến tranh nhân dân thì đánh không thắng, chỉ đành cáo trạng với Văn Ngạn Bác. Ai ngờ Văn Ngạn Bác đưa Vương An Thạch đến Quần Mục Ti, Quần Mục Ti mà có một người cứng đầu như thế thì không phải chuyện tốt.
Có điều Hàn Bình là em họ của Hàn Kỳ nên vẫn phải để ý tới thể diện. Sau cùng Văn tướng công không làm gì được Hàn Bình mà còn tự khiến mình lâm vào cảnh khó xử, hai bên đều lùi một bước, không kiểm tra toàn diện mà chỉ kiểm tra một bộ môn ở hạ hạt, nếu có vấn đề thì kiểm ở chỗ khác.
Rốt cuộc Quảng Bình giám nằm ở đường Hà Bắc trở thành quả trứng xui xẻo này. Quảng Bình giám ở Hình Châu, Minh Châu, Triệu Châu của đường Hà Bắc, tổng cộng chiếm ruộng dân một triệu năm trăm ngàn mẫu, ngựa nuôi mười ba ngàn sáu trăm con, bình quân mỗi con ngựa chiếm một trăm mười mẫu. Căn cứ theo tài liệu khi mới lập quốc, Quảng Bình giám lúc ấy chỉ chiếm bốn trăm năm mươi ngàn mẫu, nhưng ngựa nuôi lại là mười lăm ngàn con, bình quân mỗi con chỉ chiếm ba mươi mẫu.
Phải chăng quân mã của triều Đại Tống đột nhiên nở dạ dày, sức ăn tăng gấp ba lần? Hay là do đồng cỏ ở Quảng Bình giám bị thoái hóa? Vương An Thạch đích thân thẩm tra thì phát hiện cây cỏ nguồn nước hai bờ Chương Hà vẫn tốt, nhưng lần này ông cũng phát hiện ra một bí mật – thì ra những đồng cỏ của ngựa nuôi đã trở thành điền trang của các hộ cường hào, điền trang càng tăng mà đồng cỏ thì càng giảm, vì vậy mới có cục diện như hôm nay.
Không cần nói rõ cũng biết, những điền trang trá hình này đều không phải nộp thuế.
Sau khi nắm giữ chứng cớ xác thực, Vương An Thạch làm rõ mọi chuyện, song triều đình chỉ bãi chức Tri giám của Quảng Bình giám cùng một viên quan Câu Áp của Quần Mục Ti, đồng thời ra lệnh cưỡng chế, thanh tra. Nhưng ai hiểu chuyện này đều biết, kiểm tra tới lui cũng không giải quyết được gì.
Còn Đô giám Hàn Bình lại điều Tam Tư đảm nhiệm Diêm Thiết Phó Sử. Mặc dù nói là điều đi sòng phẳng, nhưng độc quyền quản muối sắt trong thiên hạ béo bở hơn làm ở Quần Mục Ti, nói xem nên tìm lý lẽ ở đâu đây!
Về phần vốn nói là tốt, tiếp tục triều tra những giám khác thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên nữa…
Vương An Thạch hiển nhiên không đáp ứng, nhưng vẫn luôn yêu quý Văn Ngạn Bác. Văn tướng công luôn ủng hộ ông đã đi rồi, còn thủ tướng Phú tướng công hiện tại thì lại không thích ông. Vương An Thạch mấy lần dâng tấu đều im hơi lặng tiếng, Trần quan gia cũng lơ đi không nói, Vương An Thạch có tài mà cũng như không, quả thực muốn đâm đầu vào tường cho rồi!
Năm ngoái ông cũng đã nhiều lần dâng tấu thỉnh cầu ra ngoài, kiên quyết không muốn ở lại trong chốn quan trường nhơ nhớp này nữa!
Nếu trong triều có nhiều người giống như Âu Dương công, giá như Âu Dương công có thể nắm giữ chức vụ quan trọng thì chuyện đâu đến nông nỗi này?
….
