Trần Khác cười tự giễu:
- Lần thi hội này dù sao cũng bị ta làm loạn lên rồi, nếu không trừng phạt ta, nếu còn để ta dễ dàng vào thi…., về sau thí sinh hơi có gì không như ý, sẽ làm loạn trường thi, pháp luật triều đình để đâu? Hẳn là lão muốn giết gà dọa khỉ đây…
Nói tới đây, sắc mặt Trần Khác cũng nhẹ nhàng hơn:
- Chỉ có điều, thủ đoạn này thật quá âm hiểm rồi!
- Đúng vậy.
Tống Đoạn Bình gật mạnh đầu:
- Người này, thật quá ác độc.
Vừa nói chuyện vừa theo dòng người ra đến đại môn Thái Học, ra khỏi đó không xa, Trần Khác đã thấy Lý Trung đang nhìn mình vẫy vẫy tay. Tuy cách nhà không xa, nhưng bọn thị vệ vẫn đánh xe ngựa tới.
Hai cái đùi của Trần Khác giống như bị đổ chì rồi, chỉ ước không phải đi nữa, khẩn trương hai ba bước đi tới vị vào cánh tay Lý Trung ngồi lên xe. Nghỉ ngơi đỡ mệt nên cũng quên vết thương trên lưng, thân trước hắn khẽ dựa vào thành xe, đau đến nhe răng, hít một hơi lạnh.
- Đại nhân, mấy ngày nay không phải chịu đựng nhiều quá chứ?
Lý Trung vội xem vết thương, thật tốt, không bị nhiễm trùng, chỉ có điều vẫn tím bầm như trước.
- Nghĩ lại mà kinh, Lý Trung.
Trần Khác vỗ vỗ vai y:
- Ta nhờ ngươi chuyện này.
- Đại nhân nòi gì thế, chỉ cần phân phó là được.
- Tần Thất kia… Chính là kẻ hãm hại ta, ta thấy bị người của Hoàng thành Ti mang đi, ngươi có biết hiện đang bị nhốt ở đâu không?
- Bị người của chúng ta mang đi, vậy hẳn là nhốt ở Hoàng Thành Ti.
Lý Trung cười lặng lẽ:
- Đại nhân muốn thăm y sao?
- Không, ta đáp ứng tha cho y một mạng, không quản gì y nữa.
Trần Khác lắc đầu hạ giọng:
- Ngươi có thể nhờ mật thám Hoàng Thành ti giúp ta tìm một người không?
- Người nào?
- Một đảo tử tên Thường Bạch Ma.
Trần Khác hạ giọng:
- Tần Thất nói cho ta biết, Đảo Tử kia là liên lạc trung gian nối tuyến cho y.
- Người này ở đâu, nói cho ty chức biết địa chỉ, ty chức sẽ đi tìm y?
- Hiện y đang ở Hạ Tam Hành Phố trong ngõ Quả Du, phố Quan Hành. Tuy nhiên khẳng định đã bỏ trốn, hoặc bị diệt khẩu. Xảy ra vụ án lớn như vậy, không có khả năng ngồi chơi ở nhà đợi.
Trần Khác căm giận:
- Sống phải thấy người, chết phải thấy xác, thế nào ta cũng phải bắt được cái tên khốn kiếp đã hại ta!
- Được, để ty chức thử nhờ bọn họ.
- Nói cho các huynh đệ của ngươi, tìm được Thường Bạch Ma, ta cấp một ngàn quan, tra ra người làm chủ phía sau, ta thưởng mười ngàn quan!
Trần Khác tàn nhẫn gằn giọng, hắn tuyệt đối không cho phép người đã từng làm mình bị thương lại có thể sống tiêu dao trên đời này!
Sau khi bài thi trải qua một phen dán tên nghiêm mật, sao chép xử lý, nó được đưa đến Hoành Giám Đường trong màn, chỗ này là nơi nhóm giám khảo chấm bài thi.
Các vị quan chấm bài thi và phó giám khảo hội tụ một chỗ chờ quan chủ khảo phát bài thi.
Tầm mắt của Vương An Thạch đầu tiên đặt thật lâu trước bài thi. Qua một hồi lâu mới ngẩng đầu nhìn mọi người, mặt đanh lại, nghiêm nghị nói:
- Khoa này, phàm là thể Thái Học đều không lấy!
Mọi người đầu tiên là sửng sốt, chợt ngơ ngác nhìn nhau. Việc này Âu Dương Tu đã sớm nói qua, khoa này phải chỉnh trị lại thể Thái Học. Nhưng hiện tại, lão Âu Dương Tu lại không đảm nhiệm vai trò chủ khảo nữa, bọn họ còn tưởng việc này đã bỏ qua, không ngờ An Vương Thạch còn muốn học theo…
Bình tĩnh mà nói, ngoài trừ số ít mấy người Mai Nghiêu Thần, tất cả mọi người đều không ngờ đợt này lại dính vào bãi nước đục này. Dù cho là Âu Dương Tu, bọn họ cũng rất có ý kiến. Trong lòng mọi người đều thầm nhủ, ngươi muốn sửa thể Thái Học cũng được, chúng ta cứ từ từ tiến hành chứ đừng làm ở thời điểm nguy hiểm này, đây không phải là chọc vào tổ ong vò vẽ sao?
Hiện tại thay một chủ khảo Vương An Thạch thiếu kinh nghiệm, đám giám khảo đương nhiên sẽ không nhẫn nhục chịu đựng rồi.
- Giới Phủ, tất cả mọi người đều biết thể Thái Học đáng phê bình.
Ỷ vào giao tình với Vương An Thạch, Vương Khuê cười khuyên nhủ:
- Nhưng cũng không thể làm quyết liệt đến thế. Viết thể Thái Học nhiều như vậy, trong đó cũng có một ít người rất tài năng, chẳng lẽ chúng ta cũng không lấy, ngược lại lấy một số người văn thơ qua loa sao?
- Hạng người qua loa đương nhiên không thể lấy.
Vương An Thạch nhìn lão nói:
- Nhưng muốn loại bỏ triệt để thể Thái Học, thì không thể không cứng rắn. Phàm là sử dụng thể Thái học đều không lấy, đây chính là quy củ chấm bài lần này.
- Chưa từng nghe qua quy củ như vậy.
Có giám khảo nhỏ giọng lầm bầm nói.
- Ngươi không nghe rõ sao?
Vương An Thạch lạnh lùng nhìn gã:
- Không muốn làm theo quy củ của ta có thể đi ra ngoài.
Lập tức có người muốn đứng dậy, ai ngờ Vương An Thạch lại nói tiếp:
- Nhưng sau này sẽ vạch tội chống lại thượng quan, không nghe theo lệnh, đừng nói là ta không nể mặt…
Những người định đứng dậy lập tức ngồi xuống…
- Nếu Hoàng thượng đã bổ nhiệm ta, tiêu chuẩn lấy thí sinh như thế nào thì phải nghe theo ta.
Vương An Thạch nhìn mọi người xung quanh, quả quyết nói:
- Đương nhiên, sau này tất cả trách nhiệm đều do một mình ta gánh vác. Bất luận là phỉ báng hay chửi mắng, đều không có quan hệ đến các ngươi!
Thấy chủ khảo chịu mọi trách nhiệm, sắc mặt của mọi người cũng tốt hơn nhiều. Hàn Duy và Vương Khuê lại nhìn Vương An Thạch đầy lo lắng, Hàn Duy cười khổ nói:
- Ngươi khinh thường chúng ta sao? Phê phán thể Thái Học là một việc tốt, làm sao có thể để ngươi một mình chiếm toàn bộ công lao?
Vương Khuê cười nói:
- Ta dù thế nào cũng phải có một phần.
- Còn ta nữa.
Mai Nghiêu Thần cũng cười nói:
- Loại việc thiên cổ lưu danh này, làm sao ta có thể bỏ qua.
Phạm Trấn và Mai Chí thấy vậy cũng nói theo, cùng nhau đảm đương trách nhiệm.
- Không cần.
Vương An Thạch khoát tay nói:
- Chuyện này đã nói là do một mình ta gánh vác, không liên quan các người!
Nói xong cầm lấy một đống cuốn bài thi nói:
- Bắt đầu phân cuốn đi.
….
Vương An Thạch nói được làm được. Bất cứ bài thi nào dùng thể Thái Học, lão đều loại bỏ không thương tiếc, đến mức khiến các giám khảo khác nhũn tay.
Một giám khảo tự mình cầm một bài thi tới, đưa đến trước bàn Vương An Thạch nói:
- Chủ khảo, bài thi này học vấn vững chắc, trung hậu ôn lương. Quả thật là một tác phẩm xuất sắc khó có, mong thủ hạ lưu tình…
Vương An Thạch nhìn gã, cầm lấy bài thi đó xem. Câu đầu tiền liền là như vậy: ‘Thiên địa yết, vạn vật truất, thánh nhân phát!’
Ý nghĩa khá dễ hiểu, nội dung bài văn cũng không tệ, duy nhất không được chính là không phải tiếng người nói…
Cái gì mà ‘Thiên địa yết. Vạn vật truất, thánh nhân phát’, thật ra chính là ‘Khai thiên ích địa thánh nhân xuất’ (từ khi khai thiên lập địa đã có thánh nhân), thí sinh lại cố tình dùng những từ ngữ không ra sao để diễn tả.
- Có cần phải dùng những từ ngữ vui đùa như vậy để nói về luận lý trong bài văn hay không?
Vương An Thạch hỏi một câu.
- Tôi cho là thể Thái Học mới có thể đậu cao, bất đắc dĩ nên mới chọn bài này.
Giám khảo biện nói.
- Vì tiêu diệt thể Thái Học, bản quan cũng phải bất đắc dĩ rồi.
Vương An Thạch nói xong liền cầm bút đỏ lên.
- Khoan đã, bài văn này tám phần là của Lưu Kỷ viết!
Giám khảo vội vàng ngăn lại nói.
- Văn phong của y ta rất quen thuộc, đúng là ý vị như vậy.
- Lưu Kỷ?
Vương An Thạch kỳ quái nói:
- Y là người thân của ngươi sao?
- Không phải, y cùng hạ quan không có bất cứ quan hệ gì.
Gã giám khảo này đổ mồ hôi, cũng không biết chủ khảo này thật sự ngốc hay giả ngốc, vội vàng giải thích:
- Y là đệ nhất tài tử của Biện Kinh, được vua và mọi người công nhận là nhân tuyển Trạng Nguyên đó.
- Người như vậy nếu làm Trạng Nguyên, thể Thái Học có thể sẽ một bước lên mây… Không thể để y qua cửa này được!
Vương An Thạch nói xong, dùng viết quẹt quẹt vết đỏ như lau tường, sau đó phê trên đó ba chữ vừa nhìn đã kinh tâm: ‘Sai lầm lớn’ rồi hạ lệnh:
- Dán bên ngoài phòng thi để thị chúng, răn đe!
Ngay cả Lưu Kỷ cũng bị rớt, đám giám khảo đã hoàn toàn chết lặng… họ sẽ không vì thí sinh viết thể Thái Học tranh luận nữa. Kết quả là những bài thi rất hay, nhưng nếu sử dụng thể Thái Học đều bị đánh rớt, không một ai may mắn thoát được.
Cuối cùng tất cả các bài thi được chọn đều không có Thể Thái Học, theo như lời Âu Dương Tu là “nói tiếng người”.
Lúc này cần phải chọn thứ hạng cho những bài thi rồi. Đây là trách nhiệm của bọn Mai Nghiêu Thần. Nhiệm vụ của bọn họ là chấm bài thi lần hai, một là để kiểm tra những thiếu sót, xem coi có bỏ sót nhân tài nào hay không, mặc khác thì đem những bài thi xuất sắc đề cử cho chủ khảo đưa ra đánh giá ban đầu.
Mai Nghiêu Thần đã sớm xem trọng một bài thi, đưa cho Vương An Thạch xem nói:
- Phần bài thi này, tài năng văn chương tung hoành, phần sách luận cực kì hay, đến cả thế hệ chúng ta cũng phải nhường người này.
Mai Nghiêu Thần cũng chỉ đứng sau người đứng đầu văn đàn Âu Dương Tu. Phần bài thi có thể được lão đánh giá như thế đương nhiên rất khó lường, Vương An Thạch nhận lấy xem thì thấy quả thật như thế… Thơ, phú xem trọng thiên bẩm, Vương An Thạch bình thường đối với mọi chuyện đều không lộ ra thần sắc. thật ra là bên trong có chút tự phụ. Nhưng khi lão vừa nhìn thấy tài khí văn chương tràn đầy trên bài thi này, mặc dù chưa được trau chuốt, thiếu chút đột phá, song cũng khiến cho người xem thấy tương lai người này sẽ một bước lên trời.
- Chỉ xét thơ, phú, luận cũng đủ làm Cống Nguyên.
Thấy Vương An Thạch gật đầu, Mai Nghiêu Thần nói, thi Hội xem trọng thơ phú, coi nhẹ sách luận, đây cũng là lệ thường.
- Ta còn muốn xem sách luận nữa.
Vương An Thạch lần này có chút phản đối nói:
- Thơ phú xuất sắc có thể chứng tỏ là nhân tài, nhưng cũng chỉ là trò chơi văn vẻ mà thôi, chỉ có nghị luận mới có thể nhìn ra được năng lực và kiến thức của người đó.
- Ha ha…
Mai Nghiêu Thân trong lòng nói ngươi không vặn người ta đến cùng thì sẽ chết à? Trên mặt thì cười nói:
- Sách luận của người này cũng tốt vô cùng.
Nói xong lật đến tờ cuối cùng nói:
- Nhất là bài “Hình thưởng trung hậu chi chí luận” này, có thể nói là một một bài lưu danh thiên cổ.
Vương An Thạch liền xem bài sách luận này: ‘Nghiêu, Thuấn, Vũ, Thang, Văn, Võ, Thành, Khang chi tế, hà kỳ ái dân chi thâm, ưu dân chi thiết, nhi đãi thiên hạ dĩ quân tử, trường giả chi đạo dã! Hữu nhất thiện, tòng nhi thưởng chi, hựu tòng nhi vịnh ca ta thán chi, sở dĩ nhạc kỳ thủy nhi miễn kỳ chung. Hữu nhất bất thiện, tòng nhi phạt chi…’
Tạm dịch:
Vua Nghiêu, Thuấn, Vũ, Thang, Văn, Võ, Thành, Khang đương thời yêu dân sâu sắc, lo nỗi lo của dân, dùng thái độ quân tử đối đãi người trong thiên hạ! Có người làm việc tốt nên khen ngợi y, viết nhạc tán thưởng, còn vui vì y có bắt đầu tốt, mong y có thể kiên trì đến cùng. Có người làm việc xấu nên trách phạt y…
Lão vừa đọc, vừa không kìm lòng được gật đầu. Cũng không phải quá đồng ý quan điểm của người viết, mà là ngạc nhiên thán phục văn tự mới mẻ tự nhiên của người viết, thể hiện ra khí khái hào hùng như biển, làm người khác không thể kềm chế.
Một mạch đọc xong quyển sách, Vương An Thạch cũng không kìm được phải gõ nhịp trầm trồ khen ngợi:
- Không biết mấy trăm năm nữa mới xuất hiện nhân vật như vậy!
Từ lúc mở kỳ thi đến giờ, đám giám khảo thấy vẻ mặt Vương An Thạch cả ngày sa sầm, chưa từng thấy lão khen ngợi ai hơn người. Bây giờ lão đột nhiên khen ngợi, ai cũng muốn tò mò lại gần xem là nhân vật nào lại có thể được Vương An Thạch khen như vậy.
Vì vậy bài “Hình thưởng trung hậu chi chí luận” liền được các giám khảo truyền nhau xem. Người nào xem xong cũng thấy rung động thật sâu, mồ hôi ướt đẫm. Hổ thẹn mà nói, bọn họ bây giờ mới biết văn chương còn có thể viết ra như vậy!
- Không cần phải chọn nữa, Cống Nguyên năm nay chính là người này!
Đám giám khảo cùng lên tiếng nói:
- Chủ khảo đại nhân, người cũng không có ý kiến đúng không?
- Không thích hợp!
Vương An Thạch vẫn lắc đầu nói.
- Chủ khảo mới vừa rồi còn khen, không biết mấy trăm năm mới xuất hiện một nhân vật như thế này mà!
Đám giám khảo cũng bị lão giày vò chết lặng, buồn bực nói.
- Bản thân bài văn này lí lẽ thấu đáo, kết cấu cẩn thận, nghiêm túc, văn từ súc thích mà lưu loát dễ hiểu, không thể nào bắt bẻ.
