-Tiếng mắng chưởi ồn ào càng ngày càng chối tai, cảm xúc của các Cử tử thi trượt cũng càng ngày càng kích động, đã muốn động thủ phá kiệu của ông.
Kiệu phu và tùy tùng của Âu Dương Tu toàn lực bảo vệ, bọn họ ngăn chặn tiến công của các sĩ tử, bị đánh làm mặt mũi bầm dập.
- Tất cả dừng tay lại!
Một tiếng hét vang lên, đã áp chế hò hét của mấy trăm Cử tử:
- Ta mới là chủ khảo khoa này, các ngươi tìm sai người rồi!
Mọi người nương theo tiếng nói mà nhìn qua, liền thấy Vương An Thạch quan chủ khảo của khoa này xuất hiện sau lưng. Lúc này mới là chính chủ, hơn nữa không dẫn theo tùy tùng, đơn thân một mình.
- Ông ta chính là Vương An Thạch, tên đao phủ đánh rớt chúng ta!
Mọi người nhất thời chuyển dời mục tiêu, hét to:
- Đánh ông ta! Cho ông ta bài học.
Trên con phố dài, chúng Cử tử trăm tiếng chó sủa, xông tới Vương An Thạch.
Nhưng Vương An Thạch không chút động đậy, trên mặt chỉ có cười lạnh khinh miệt.
Bộ dạng này của y càng làm các Cử tử phát hỏa, thật sự có người muốn động thủ rồi.
- Ai dám đánh ông ta một cái, đời này coi như xong.
Một tiếng hét to vang lên, Tư Mã Quang cả mặt chính khí xuất hiện sau lưng Vương An Thạch:
- Trước khi động thủ tốt nhất suy nghĩ tới khổ nhọc mười năm đèn sách, cha mẹ vợ con của mình. Sau đó suy nghĩ, đánh giám khảo ngoài Đông Hoa môn, hậu quả là gì?
Thấy chúng Cử tử nán lại, Tư Mã Quang thừa dịp rèn sắt khi còn nóng:
- Khoa này các ngươi không đậu, còn khoa sau, nếu không được còn đặc tấu danh. Nhưng nếu là muốn trả thù giám khảo ở dưới chân Hoàng Thành này, tất nhiên phải bị xâm chữ sung quân, đời này đừng nghĩ tham gia khoa cử nữa.
Người trong lòng có hy vọng là yếu đuối nhất, vì bọn họ lo được lo mất. Tư Mã Quang nói một phen, rút đi hư hỏa của các Cử tử. Mặc dù bọn họ đang kêu gào, nhưng chỉ vây quanh Vương An Thạch, không ai dám động thủ.
- Chúng tôi chính là muốn tìm ông ta phân xử, quân tử động khẩu không động thủ, ai muốn đánh ông ta đâu.
- Nhưng hôm nay không cho một công đạo, trong Đông Hoa môn này Quan gia ở, chúng tôi đi xin Quan gia cho lời giải thích!
Mọi người bảy mồm tám lưỡi hò hét.
- Phân xử thì nói dễ nghe, chửi bóng gió ngược lại không gọi là phân xử. Có câu: Quân tử không tranh, tranh cũng quân tử” Chư vị đều là hạng người đọc sách, nhưng ở đây khiển trách lão sư, vây công giám khảo, còn muốn hai chữ “nhã nhặn” không?
Tư Mã Quang trầm giọng nói:
- Các ngươi cử một đại diện ra, có sao nói vậy với chủ khảo, đúng sai tự có người thiên hạ phân xét.
Quang Quang nói chuyện có một đặc điểm chính là câu câu chiếm lý, làm bạn chỉ có thể nghe ông ta.
Các Cử tử vừa nghe quả nhiên có lý, liền đẩy Lưu Kỷ ra. Lưu Kỷ năm nay 26 tuổi, tuổi nhỏ không được nuôi dạy, nhưng y có chút lỗi lạc, quyết tâm rời khỏi quê hương bái sư cầu học, tám năm học thành, trở thành danh sĩ trong nước. Vì chuẩn bị cho khoa cử này, bốn năm trước y tới Biện Kinh, ở đây thanh danh càng lan truyền lớn, đạt tới danh hiệu đệ nhất tài tử Thiên Hạ.
Dưới vải vá nặng nề, bao gồm trong thâm tâm mình, tất cả mọi người đều cho rằng Trạng nguyên khoa này không thuộc về y còn về ai nữa.
Ai biết cuối cùng lại thi trượt, tên tuổi đệ nhất tài tử, nhất thời trở thành trò cười siêu cấp. Đừng nói Lưu Kỷ tính khí cao ngạo, đổi người khác cũng không có cách nào đối mặt. Hơn nữa giật dây của người bên cạnh, người thanh niên bình thường rất có chừng mực này, lại xuất hiện trong đám người tới gây chuyện, hơn nữa còn là đầu xỏ...
- Học sinh dám hỏi giám khảo.
Trên phố dài, Lưu Kỷ vọng nhìn thí sinh đầy mặt bi phẫn, hít sâu một cái nói:
- Tại sao phải bài xích Thái Học thể?
- Không có nó, dạy các ngươi nói tiếng người.
Vương An Thạch thản nhiên nói:
- Ngươi tên Lưu Kỷ, ta biết đại danh của ngươi, tin rằng ngươi quả là có tài.
- Có tài ông còn đánh rớt!
Mọi người cả giận, Lưu Kỷ giơ tay lên, ý chỉ mọi người im lặng nghe y nói.
- Nhưng tài của ngươi, bị văn của ngươi làm cho suy yếu rất lớn, không thể thể hiện một hai phần mười.
Liền nghe Vương An Thạch nói:
- Ngươi dùng Thái Học thể sáng tác, vì câu văn trúc trắc, từ không diễn đạt ý, không thể đọc thành câu. Cả ý thông nhau cũng không làm được, càng không cần nói thể hiện ra tài văn chương của ngươi.
- Nhưng bao nhiêu năm nay, Thái Học thể viết xấu tốt, mới thể hiện cao thấp của tài văn chương.
Lưu Kỷ thấp giọng nói:
- Chủ khảo phủ định Thái Học thể, không phải muốn hết thảy đều phủ định sạch Trạng nguyên mấy khoa trước sao?
Lời này vừa ra, làm mọi người ủng hộ, đại tài tử chính là tài hùng biện không ngại gì.
Đáng tiếc y gặp đệ nhất chiến thần triều Đại Tống, chỉ thấy Vương An Thạch chân mày cũng không chau lại nói:
- Bài thi trước đây ta không xen vào, nhưng nếu là khoa này ở năm Gia Hựu thứ hai, chỉ cần viết Thái Học thể, ta tất nhiên đánh rớt!
Chúng Cử tử thở dài, quan chủ khảo này đúng thật là người hung ác, một gậy tre quét ngã hết mấy nhiệm Trạng nguyên trước mặt.
Lúc người không sợ hãi, thì những cạm bẫy thiết kế tỉ mỉ đó, đều trở thành trò cười.
- Hơn nữa Lưu Kỷ ngươi, rõ ràng là học phú năm xe, bất luận thể văn nào cũng ứng dụng tự nhiên, tại sao lại khăng khăng dùng Thái Học thể? Nguyên nhân ngươi đã rõ, là vì trước đây người dùng loại thể văn này đều đậu cao.
Vương An Thạch hai mắt như kiếm, giống như muốn đâm xuyên trái tim của Lưu Kỷ nói:
- Cho nên nguyên nhân duy nhất ngươi viết Thái Học thể, chính là muốn đầu cơ trục lợi! Mà không phải thật tâm cho rằng thể văn này hay?
- Người như ngươi, làm quan rồi cũng sẽ xu lợi tránh hại, không có nguyên tắc, càng không đảm đương. Triều đình lấy tiến sĩ như ngươi, không có chỗ dùng, chỉ thêm trùng bọ!
Nói xong Vương An Thạch nặng nề vung tay áo, từng chữ một nói:
- Chi, bằng, không, lấy!
- Cái này không công bằng!
Tâm tư của Lưu Kỷ, bị Vương An Thạch phân tích vô cùng thấu đáo, tựa như lột sạch y để thị chúng, cảm giác xấu hổ mạnh mẽ xông tới, y vô cùng phẫn uất hô:
- Thánh nhân nói, không dạy mà giết gọi là tai ngược! Thí sinh thiên hạ đều đang học Thái Học thể, luyện Thái Học thể, cho rằng Thái Học thể là thể văn của bài thi. Chư vị giám khảo nhắc nhở cũng không nhắc, liền cho rằng cái này là tội, thẳng thắn đánh trượt chúng ta. Cái này chẳng lẽ không phải không dạy mà giết sao? Chẳng lẽ không phải là ác chính sao?
- Vẫn còn tài tử sao? Dùng từ không hợp! Nói bản quan không dạy mà giết? Dám hỏi chư vị ai chết dưới đao của ta?
Vương An Thạch mặt không biểu tình nói:
- Chỉ là khoa này không đậu, nhưng không phải không cho các ngươi tham gia khoa cử sau này. Đây chính là đang dạy các ngươi, làm sao lại trở thành tru sát chứ?
- Khoa tiếp theo, nói nghe dễ dàng, cả bốn năm đấy!
Cử tử cả giận nói:
- Chúng ta cả đời có mấy cái bốn năm, ai dám bảo đảm bốn năm sau, chúng ta những con sóng trước của Trường Giang, liệu có bị sóng sau vỗ chết trên bờ cát hay không?
- Thứ nhất đại lễ tuyển chọn anh tài phải là anh tài dùng cả đời, không phải bốn năm sau thì phế thải già nua!
Vương An Thạch hướng về phía sau lưng ôm quyền nói:
- Thứ hai, Quan gia nhân từ, trước khoa cử lần này, thì định hạ năm sau thêm một khoa. Tức là nói, từ nay về sau đại thí bốn năm, không phải một khoa, mà là hai khoa. Các ngươi còn muốn nói, triều đình không dạy mà giết không?
Phẫn nộ của các Cử sĩ thi trượt, ngoại trừ mất mát của thi trượt ra, sợ hãi chủ yếu chính là đến từ chờ đợi mòn mõi bốn năm. Bây giờ nghe nói, hai năm có thể thi một lần, giống như lữ người trong sa mạc sắp chết khát, đột nhiên đi tới một ốc đảo.
- Thật sao, thật sao? Không phải lừa người chứ?
Đương nhiên, đầu tiên phải xác định, có phải thực không?
- Đúng vậy, lão phu có thể chứng minh.
Sau lưng Cử tử, màn kiệu chậm rãi xốc lên, Âu Dương Tu đi tới, ông nghiêm mặt nói:
- Trước Đông Hoa môn, dưới chân thiên tử, chư vị cảm thấy chúng tôi dám nói dối không?
Mọi người vốn là tin, bây giờ càng thêm quả tin, không khí nhất thời trở nên hòa hoãn rất nhiều.
- Ta biết chư vị đều hận ta, cũng hận Vương An Thạch. Nhưng các ngươi không cần hận ông ta, chỉ cần hận ta, vì tất cả cái này đều là ý của ta.
Âu Dương Tu kéo trách nhiệm qua mình, ông chậm rãi nói:
- Nhưng đồng thời cũng xin các ngươi nghe ta nói mấy lời tâm huyết.
Địa vị của Âu Dương Tu trong lòng sĩ tử, vẫn rất cao rất cao, chỉ là vì cách mạng Thái Học thể lần này không chừa lối thoát, mới dẫn tới tích hủy tiêu cốt như hôm nay. Thật ra sáng nay lúc ra khỏi nhà, người nhà của ông phát hiện có người dán trước cửa một bản “văn tế Âu Dương Tu”, chính là nguyền rủa ông chết đi.
Lão Âu Dương Tu vẫn luôn được sĩ tử kính yêu như vậy rất đau buồn. Cộng thêm lúc ở chầu viện, lại bị đồng liêu vạch trần vết thương cũ, cho nên hôm nay tâm tình ông vô cùng đau khổ, nhưng Âu Dương Tu không oán không hận. Lão đấu sĩ này râu tóc bạc trắng, chỉ cần cho rằng là chuyện đúng, thì sẽ đi làm có nghĩa không chùn bước, sợ gì bị thương cả người đầy thương tích..
Âu Dương Tu đứng trên ụ cao, nhìn thật sâu từng gương mặt thanh niên, sau đó ánh mắt lướt qua bọn họ, nhìn chỗ xa xa nói:
- Các ngươi xem.
Mọi người nhìn về phía tay ông chỉ, chỉ nhìn thấy một con chó vàng nằm trong vũng máu, liền quay đầu nhìn Âu Dương Tu không hiểu.
- Vừa nãy các ngươi đột nhiên huyên náo, làm giật mình ngựa của người đi đường, con ngựa đó chạy lên dẫm chết con chó đáng thương này.
Âu Dương Tu cười cười nói:
- Các ngươi tám phần cho rằng, ta là muốn mượn đạo lý này nói sâu sắc cái gì. Nhưng không phải như vậy, lão phu chỉ là muốn nói với các ngươi, tài văn chương rốt cuộc nên viết như thế nào.
Trên con phố dài, càng ngày càng nhiều sĩ tử nghe tin chạy tới, vây quanh Âu Dương Tu, nghe ông ta giảng thuật văn chương.
- Viết văn chương rốt cuộc là để làm gì. Thánh nhân nói rất rõ, chính là “văn dĩ tải đạo”, tải là thừa tải (gánh đỡ, chịu). Một chữ nói ra tác dụng của văn chương, nó là công cụ để người đọc sách chúng ta dùng để giải bày ghi việc nói lý, chứ không phải dùng để khoe bài trí văn chương.
Chỉ nghe Âu Dương Tu nói lời thấm thía:
- Rất nhiều người có thể sẽ nói, cảm tình ông là muốn chúng tôi viết bạch thoại, vậy còn gì là cái đẹp của văn chương?
Đám đông lần lượt gật đầu nói:
- Đúng vậy, thì lấy văn cổ ông tôn sùng mà nói, cũng không phải là bạch thoại chứ?
- Nói đúng rồi, văn ngôn chính là văn ngôn, nó và khẩu ngữ mặc dù cùng nguồn, nhưng quả thật là hai chuyện khác nhau. Biểu đạt của nó càng ngắn gọn, lại giàu ưu mỹ của văn tự, làm người ta thấy cảnh đẹp ý vui. Đây đều là cái mà khẩu ngữ không thể so sánh được.
Âu Dương Tu nói:
- Viết văn chương tốt, là yêu cầu của người đọc sách qua nhiều thế hệ. Cho nên mới dần dần từ trong cổ văn, phát triển ra văn biền ngẫu. Nhưng hán phú của Tư Mã Tương hoa lệ như vậy cũng không thể thoát khỏi trống rỗng hư hóa, tật xấu nói hươu nói vượn. Huống hồ Tây Côn thể của Dương văn công triều ta chứ?
- Cho nên mới có tổ sư gia Tồ Lai tiên sinh của các ngươi phê phán mạnh mẽ Tây Côn Thể.
Âu Dương Tu mắt lộ ra nhớ lại:
- Chư vị chắc là biết ta và Tồ Lai công là bạn tốt, càng là chiến hữu, không chỉ ở chính đàn, mà ngay cả ở văn đàn, cũng cùng tuyên chiến với Tây Côn thể. Nhưng uốn cong thành thẳng, không biết từ lúc nào, lại lưu hành loại Thái Học thể quái đản ngượng ngập này.
- Nó vừa không có sự chất phác mộc mạc, ngôn ngữ lời văn có tính thực tế của cổ văn, lại thiếu thanh nhã hoa mỹ của văn biền ngẫu. Cảnh đẹp ý vui, có thể nói hai đầu không chiếm một đầu, thực sự là quái thai. Nó hoàn toàn mất đi yêu cầu mỹ và đạo với văn nhân, trực tiếp lấy sự kém cỏi làm cao. Nếu không loại bỏ nó, người thiên hạ nối nhau noi theo, vậy văn giáo của Đại Tống ta phải tẩu hỏa nhập ma mà chết.
Âu Dương Tu lời nói thấm thía, nói vô cùng thành khẩn, làm chúng Cử tử hiểu rõ chân tướng và nguy hại của Thái Học thể. Nhưng phủ định chỉ là thủ đoạn, không phải mục đích. Càng quan trọng là, muốn nói cho bọn họ biết, văn chương nên viết thế nào?
- Ta muốn nói với mọi người là, không được xem thường văn tự đơn giản.
Âu Dương Tu nói xong chỉ con chó vàng bị ngựa dẫm chết đó nói:
- Chư vị đều thích sự tinh luyện của Thái Học thể, vậy chúng ta không ngại tỷ thí một chút. Trước hết mời chư vị tóm lược tình cảnh này, nếu ai dùng ngữ ít ý nhiều hơn lão phu, lưu loát thẳng cắt, thì lão phu từ nay bẻ bút đốt giấy, không tham gia chuyện văn giáo nữa.
Lời nói này thật rất lớn, mặc dù lão là minh chủ văn đàn, nhưng mấy trăm Cử tử tự cho có tài, thầm nói sao không ra một câu áp đảo lão?
Thế là tất cả đều suy tư, khổ tâm cô đọng ngôn ngữ, không lâu, có người cướp trước nói:
- Hữu hoàng khuyển ngọa vu đạo, mã kinh, bôn dật nhi lai, đề nhi tử chi! (có con chó nằm ngang đường, ngựa giật mình, lao đến, giẫm mà chết)
Âu Dương Tu vê râu mỉm cười, rất nhanh lại có người nói:
- Hữu mã dật vu nhai cù, ngọa khuyển tao chi nhi tễ (có ngựa vượt qua phố, chó nằm bị giẫm chết).
- Tốt một chút, còn nữa không?
Âu Dương Tu gật đầu, nhìn vòng người khác, lại có người nói:
- Hữu khuyển ngọa vu thông cù, dật mã đề nhi sát chi! (có chó nằm ở đường lớn, ngựa vượt lên dẫm chết).
- Không tồi, còn có hay hơn nữa không?
Âu Dương Tu vẫn không hài lòng, mọi người cũng đã gắng hết sức, đều nhìn nhân tài của bọn họ - Lưu Kỷ.
Lưu Kỷ nghe vậy, giương giọng nói ra đáp án của mình:
- Xích lưu dật, du thông cù, ngọa khuyển tồ (ngựa hoảng hốt, vượt đường lớn, chó nằm chết).
Thái Học thể chín chữ, quả là tinh luyện tới không thể tinh luyện hơn, không tin còn ai còn có thể rút ngắn được nữa!
Các Cử tử khoa trương bốn phía reo hò, đồng thời khiêu khích nhìn lão Âu Dương, rút ngắn nữa đi, ông rút ngắn lại đi, rút không được câu, thì phải làm rùa đen rút đầu đấy.
Chỉ nghe Âu Dương Tu thản nhiên cười nói:
- 'Dật mã sát khuyển vu đạo (tạm dịch: Ngựa vượt lên giết chó). Sáu từ là đủ.
Sáu từ ít lời mà nhiều nghĩa, so với người trước còn câu chữ suông sẻ hơn, ngôn ngữ tuyệt đẹp, mà ông chỉ dùng từ đơn giản tự nhiên nhất để nói ra.
Sau đó phút chốc im lặng, Tư Mã Quang dẫn đầu khen hay. Tiếng vỗ tay khen ngợi của đám đông vây xem, cũng càng ngàng càng vang dội. Ngay cả Lưu Kỷ cũng không thể không phục gừng càng già càng cay!
